وظیفه تسمه تایم در خودرو، ایجاد هماهنگی بین زمان باز و بسته شدن دریچه ها و پیستون ها بدون برخورد با یکدیگر است. بنابراین شل و سفت بودن تسمه تایم یا تنظیم نبودن آن مستقیما روی عملکرد بسیاری از اجزای خودرو تاثیر منفی می گذارد.
تسمه تایم چگونه کار می کند؟
نحوه عملکرد تسمه تایم بسیار ساده است. تسمه تایم در واقع یک تسمه لاستیکی بلند است که به پولی میل لنگ و میل بادامک قطعات موتوری متصل می شود.
هنگامی که میل لنگ موتور شروع به چرخش می کند، تسمه تایم نیز حرکت می کند. بنابراین همه قطعات متصل به موتور نظیر فن تصفیه هوا، دینام، پمپ آب، کولر، فرمان هیدرولیک وغیره را وادار به حرکت می کند.
شل و سفت بودن تسمه تایم روی عملکرد تمامی این قطعات اثرگذار است.
شل شدن بیش از حد تسمه تایم
به دلیل شرایط سختی که تسمه تایم تحت آن کار می کند، لاستیک سازنده تسمه مرتبا کشیده و آزاد می شود. این سیکل با گذشت زمان منجر به افزایش طول تسمه تایم و شل شدن آن می شود.
شل شدن تسمه تایم نه تنها هماهنگی زمانی بین قطعات موتوری را برهم می زند، بلکه به خود موتور هم آسیب می رساند.
سفت بودن بیش از حد تسمه تایم
اگر تسمه تایم بیش از حد تنگ باشد، علاوه بر اینکه هنگام چرخش آزادی حرکت نداشته و آسیب می بیند، موجب اختلال در فعالیت قطعات متصل به موتور و خراب شدن آنها نیز می شود.
پس شل و سفت بودن تسمه تایم منجر به خرابی تسمه تایم و بسیاری از قطعات موتوری و الکتریکی خودرو می شود.
علائم شل و سفت بودن تسمه تایم
قبل از هر اقدامی بهتر است ابتدا علائم شل و سفت بودن تسمه تایم را بشناسید. به این ترتیب پیش از آنکه کار از کار بگذرد وارد عمل می شویم و تسمه را تنظیم یا تعویض می کنیم. این علائم به شرح زیر هستند.
روشن شدن چراغ هشدار باتری!
بله درست خواندید! روشن شدن چراغ هشدار باتری روی صفحه خودرو لزوما به معنای خرابی باتری نیست! این چراغ به دلایل دیگری مثل خرابی دینام یا تسمه تایم نیز روشن می شود.
شل و سفت بودن تسمه تایم موجب اختلال در چرخش پولی ها، افت جریان الکتریکی در موتور و روشن شدن چراغ باتری می شود.
داغ کردن موتور
اگر تسمه تایم بیش از حد سفت بسته شده باشد، مانع از رسیدن آب کافی به پمپ آب شده که به دلیل اختلال در فرایند خنک سازی با آب، باعث افزایش دمای موتور می شود.
صدای جیرجیر بلند و غیرعادی
حواستان به صدای جیرجیر موتور باشد. این صدا اولین نشانه شل شدن تسمه تایم است. هنگام استارت زدن خودرو در هوای سرد یا هنگام سرعت گرفتن خودرو شنیده می شود.
هر کدام از این موارد علامت شل و سفت بودن تسمه تایم است. برای جلوگیری از آسیب های احتمالی، باید سریعا مورد بررسی قرار بگیرد.
شیوه تنظیم طول تسمه تایم
اگر تصوری در مورد تسمه تایم و محل قرارگیری آن ندارید، بهتر است برای تعمیر یا تعویض آن به تعمیرگاه ها یا توزیع کنندگان قطعات خودرو مراجعه کنید.
مراحل تنظیم تسمه تایم عبارتند از:
- خودرو را در مکانی بدون شیب قرار داده و موتور را خاموش کنید.
- لباس و دستکش ایمنی بپوشید.
- برای ایمنی بیشتر اتصال باتری را قطع کنید. برای این کار با یک پیچ گوشتی پیچ های کابل ارت در قطب منفی باتری را شل کنید.
- مکان و تعداد تسمه تایم ها را بیابید. برای این مورد می توانید از کتابچه راهنمای خودرو استفاده کنید.
- با استفاده از یک خط کش یا متر طول تسمه را اندازه بگیرید.
- مقدار اندازه گیری شده را با مقادیر ذکر شده در کتابچه خودرو چک کنید. معمولا اختلاف بیش از 13 میلیمتر غیرعادی است.
- قبل از تنگ کردن تسمه، آن را به خوبی بررسی کنید تا روغنی، فرسوده یا پاره نباشد. اگر هر کدام از این موارد را مشاهده کردید، باید آن را را تعویض کنید.
- اگر تسمه تایم سالم است، پیچ نگهدارنده آن را با استفاده از کتابچه راهنما بیابید.
- پیچ را باز کرده و تسمه تایمینگ را تنظیم کنید. حال دوباره پیچ را ببندید.
- برای اطمینان از تنظیم شل و سفت بودن تسمه تایم، دوباره طول آن را با خط کش اندازه بگیرید.
- حال باتری را وصل و ماشین را روشن کنید. به صدای حرکت موتور گوش دهید. اگر صدای تق تق شنیدید یعنی تسمه تایمینگ را بیش از حد سفت بسته اید. اما اگر صدای ضربه شنیدید، یعنی تسمه تایم هنوز شل است.
میزان شل و سفت بودن تسمه تایم را جدی بگیرید!
افرادی که به طور تخصصی با خودرو و قطعات مختلف آن سر و کار دارند، به خوبی اهمیت تسمه تایم و سالم بودن آن را درک می کنند. شل و سفت بودن آن به طور مستقیم موجب شکستن یا معیوب شدن قطعات مختلف در خودرو می گردد. اغلب اوقات تعمیر و تعویض آنها گران و زمان بر است.
پس با بازرسی و تعویض مرتب تسمه تایمینگ و توجه به علائم هشدار دهنده مربوط به خرابی آن، در وقت و سرمایه خود صرفه جویی کنید!
خسته نباشید. اما این تنظیم تسمه دینام بود.