چرا گیربکس خودرو در دنده عقب صدا می دهد؟

صدای گیربکس در دنده عقب چه خودتان در حال رانندگی باشید و چه نزدیک یک ماشین ایستاده باشید توجه شما را جلب می‌کند. این صدا ممکن است شبیه به ناله، زوزه و در پاره ای مواقع شبیه به جیغ باشد. این صدا ممکن است شما را نگران و سوالات زیادی در ذهن شما ایجاد کند. اما واقعا دلیل این صدا چیست؟ تا چه حد این صداها طبیعی هستند و در چه مواردی باید نگران بود؟ در صورت شنیدن این صداها باید چه اقداماتی را انجام دهید؟

عملکرد گیربکس

در ابتدا باید نحوه عملکرد یک گیربکس دستی را توضیح دهیم.

همانطور که از معنی انگلیسی کلمه Gearbox بر می‌آید، این وسیله جعبه ای حاوی تعداد زیادی دنده است. وظیفه اصلی گیربکس درگیر کردن دنده های مناسب برای انتقال قدرت از موتور به چرخ ها و در نتیجه حرکت ماشین است.

دنده های جلو معمولا ساختاری مارپیچ دارند که به این معنی است که دندانه های آنها کمی مورب است. این ساختار به آنها این امکان را می‌دهد که به آرامی و نرمی حرکت کنند. زیرا به لطف زاویه ای که دندانه ها دارند می‌توانند بار وارد شده را بطور مساوی روی دندانه ها پخش کنند.

با این وجود این دنده ها معایبی نیز دارند. این دنده ها گران هستند و مهم تر از آن لغزش آنها به داخل و خارج یکدیگر دشوار است.

در نتیجه این دنده ها گزینه مناسبی برای دنده عقب ماشین نیستند. چراکه این دنده به علت کاربرد خاص خود بصورت جداگانه در گیربکس طراحی شده است.

دنده هرزگرد و نقش آن در صدای گیربکس در دنده عقب

دنده های جلو معمولا هر کدام شامل دو دنده هستند. اما دنده عقب از آنجا که نیاز دارد در جهت معکوس بچرخد به یک دنده دیگر نیز نیاز دارد. این دنده اضافه که به عنوان دنده هرزگرد نیز شناخته می‌شود برای برگرداندن چرخش استفاده می‌شود. برای انجام این کار این دنده هرزگرد باید روی دو دنده دیگر بلغزد. این کار با دنده های مارپیچی بسیار مشکل است.

برای رفع این مشکل تولید کنندگان خودرو تعدادی دنده با دندانه صاف یا دنده ساده برای دنده عقب در نظر می‌گیرند.

دنده ساده بطور طبیعی اولین شکل از دنده است که با شنیدن این نام به ذهن شنونده خطور می‌کند. این دنده دندانه های مستقیمی دارد که به آسانی می‌تواند به سمت داخل و خارج دیگر دنده های ساده بلغزد.

صدای گیربکس در دنده عقب تنها نقطه ضعف دنده هرزگرد

با وجود اینکه این دنده ها برای دنده عقب ماشین بسیار مناسب هستند نقاط ضعف خود را نیز دارند. دندانه‌های دو دنده هرزگرد هنگامی که می‌خواهند با یکدیگر تماس داشته باشند با هم برخورد می‌کنند و به آسانی دنده های مارپیچ حرکت نمی‌کنند. همین امر یکی از دلایل صدای گیربکس در دنده عقب است.

همزمان با چرخش دنده های عقب برخوردهای بسیاری درون گیربکس صورت می گیرد که باعث صدایی شبیه ناله از گیربکس می‌شود که کاملا قابل تشخیص می‌باشد. هرچقدر دنده ها سریعتر بچرخند فرکانس صدای تولید شده بالاتر خواهد بود و در نتیجه صدای بلندتری به گوش می‌رسد.

دنده‌های هرزگرد بر خلاف دنده های مارپیچ همیشه با یکدیگر درگیر نیستند. این دنده ها همچنین گشتاور را بصورت مستقیم انتقال می دهند و وزن محوری ایجاد نمی‌کنند.

با این که این دنده ها مزایای زیادی مانند ارزان بودن دارند اما به دلیل همین صدای زیاد در دنده های جلو استفاده نمی شوند. در واقع با در نظر گرفتن اینکه دنده عقب بسیار کمتر از دنده‌های جلو مورد استفاده قرار می‌گیرد مزایایش بر تنها عیب آن که صدای گیربکس در دنده عقب هست برتری پیدا می کنند.

کاهش واسکازین گیربکس

در صورتی که صدای گیربکس در دنده عقب با بد جا رفتن دنده همراه باشد باید در پی دلایل دیگری باشیم. یکی از این دلایل کاهش واسکازین گیربکس می‌باشد. این مایع تمامی چرخ دنده‌های درون گیربکس را روغن کاری می کند تا براحتی روی هم بلغزند. در صورت کاهش این مایع صدای گیربکس در دنده عقب بیشتر شده و شبیه به صدای جیغ می شود.

تنظیم اشتباه چرخ دنده‌ها

یکی دیگر از دلایل صدای گیربکس در دنده عقب تنظیم نبودن چرخ دنده‌هاست. در صورتی که این صدا بیش از حد باشد باید بررسی کرد که آیا چرخ دنده‌ها با یکدیگر به خوبی درگیر می شوند یا خیر.

استهلاک دنده‌ها

این مشکل علاوه بر صدای گیربکس در دنده عقب و دیگر دنده‌ها منجر به خارج شدن دنده بعد از جا رفتن می شوند. ساییدگی دنده و غلاف کشویی آن ممکن است باعث بروز این مشکل شده باشد.